Artık teknolojideki gelişmeler sabit bir hızda ilerlemiyor aksine yüksek ivme kazandı.

Bunu daha iyi anlayabilmek için endüstri devrimlerinin kronolojisine bakmamız yeterli:

Endüstri 1.0: Su ve buhar gücünün keşfi ve ilk makineler. (1780’ler)

Endüstri 2.0: Elektriğin keşfi ve seri üretim. (1880’ler)

Endüstri 3.0: Dijital, elektronik cihazlar ve bilişim. (1980’ler)

Endüstri 4.0: Siber- fiziksel sistemlerin devreye girişi. (2010’lar)

Endüstri 5.0: Toplum için insansız teknolojiler. (2017…)

Endüstri devrimlerinin zaman aralıkları yüz yıllık dilimlerle ilerlerken 2000 yılı sonrası, neredeyse on yıla kadar düşmüş durumda.

Bizler Almanya önderliğinde başlatılan endüstri 4.0'ı anlamaya çalışmaya devam ede duralım, Japonlar, geliştirdikleri “toplum için teknoloji devrimi” sayesinde, beyin gerektirmeyen işlerde ve yaşlı halkı için istihdam etmek üzere yapay zeka/robotik teknolojileri devreye sokacaklarını açıkladılar.

Japonlara göre Endüstri 5.0, insanların yapamadıklarını yapacak, insanın yaratıcılığını insan için ön plana çıkaracak bir devrim.

Bilişim fuarı CeeBIT 2017’ye katılan Japonya Başbakanı Shinzo Abe Fuarda Society 5.0 (Toplum 5.0) felsefesini “Teknoloji toplumlar tarafından bir tehdit olarak değil, bir yardımcı olarak algılanmalı” inancıyla temellendirdiklerini söyleyen Shinzo Abe fuar dönüşü Endüstri 4.0 devrimin ardından yaşanan yeni dönemi, Tokyo’da Society 5.0 ismiyle başlattı.

Süper akıllı toplum

Shinzo Abe ,“Toplum 5.0”ı, dijitalleşmenin ve robotların etkisini demografik, ekonomik, etik ve sosyolojik yönden değerlendirerek, insanların makine ve robotlarla ilişkisinin en verimli biçimde sağlandığı “süper akıllı toplum” modelini öneriyor.

Bu bağlamda, Toplum 5.0’, bilgi toplumundan süper akıllı topluma geçişi ifade ediyor. Avcı toplumu ile başlayan insanlık çağı, bugün artık bilgi toplumundan süper akıllı topluma geçiş yapma sürecinde.

“Toplum 5.0” kavramıyla Shinzo Abe, “süper akıllı toplum”un tanımını yapıyor. Toplum 5.0’ı, Endüstri 4.0’ın getirdiği teknolojik yenilikleri topluma en verimli şekilde entegre ederek, ülkenin geleceği için tehdit teşkil eden sorunları ortadan kaldırabilecek bir devrim olarak değerlendiriyor.

Diğer yandan Endüstri 5.0’ı Japonya dışında farklı yorumlayanlar da var:

Accenture Danışmanlık’ın yaptığı araştırmalara göre Endüstri 5.0, üretime insan dokunuşunu tekrar geri getirmeyi hedefleyen bir akım ve buna da işbirlikci endüstri (collaborative industries) adı veriliyor.

Bu bağlamda üreticilerin %85’i, bağlantılı iş gücünü, yani robotlarla işbirliğini, kendi standart üretim süreçlerinde olağan olacağını görüyorlar.

Araştırmaya göre robotlar, yüksek hacimli standart süreçlerde üretilen standart ürünler için çok iyi iken, her bir ürün için “özel bir şeyler” eklenmek istendiğinde yönlendirmeye ihtiyaç duyuyor. Bu durum, üretim süreçlerine insan dokunuşunu geri getirmeye ihtiyaç olduğunu gösteriyor.

İşbirlikçi robotlar (collaborative robots, co-bots)

İşbirlikçi robotlar insan işçilerle uyum içinde, birbirlerinin tamamlayıcısı olarak çalışıyorlar.

Sonuç olarak robotlarla çalışan insanın daha karmaşık projelerde yaratıcılığını kullanabilmesinin yolu bu şekilde arttırılmış oluyor.

Örnek mi; İzlanda’nın en büyük süt ürünleri üreticisi Mjolkursamsalan Akureyri’nin yöneticisi Sigurdur Runar Fridjonsson, işbirlikçi UR5 robotları sayesinde tek başına çalışmaya göre şimdiden üç adam yıl kazandık diye açıklama yaptı.

İşbirlikçi robotların belirli karakteristik özellikleri; esnek, kolay programlanabilir ve güvenli olmaları. Bu ön koşullar sağlandığında gerçek insan ve robot işbirliği yapılabiliyor ve serpilip büyüyebiliyor.

Sigurdur Runar Fridjonsson’a göre, insan-robot işbirliği gelecekte içinde sonsuz fırsatları barındırıyor.

Bizler için daha endüstri 4.0’ı anlamadan 5.0’a geçiş ne kadar mümkün?

TÜBİTAK'ın yaptığı araştırmaya göre, sanayimizin endüstri olgunluk seviyesi, Endüstri 2.0 ile Endüstri 3.0 arasında yer alıyor. Yani “Endüstri 2.5” seviyesindeyiz.

İş dünyasının ‘Endüstri 2.5’ seviyesinde olduğunu akıldan çıkarmadan, gereken yatırımlara hız vermesi gerekiyor. ‘Endüstri 2.5’ seviyelendirmesinin, insan yönetiminden kurumsal anlayışa kadar daha bir çok konuda da geçerli olduğunu unutmayalım.

Kamu ve özel sektör ile üniversitelerin, Endüstri dönemi geçişlerinin iyi anlaşılmasını sağlayacak bilgilendirme seferberliği içine girmesi şart.

Özellikle 'Toplum 5.0 felsefesinin ülkemizde iyi anlaşılması gerekiyor. Toplum 5.0 sadece teknolojinin gücünü artırmayı değil aynı zamanda toplumun yaşam kalitesini de artırmayı amaçlayan bir felsefe olduğunu unutmadan.

Son olarak, ülkelerin ekonomik gelişmişlik ve kalkınma seviyesi ile inovasyon ve teknoloji yaratma kapasitesi arasındaki göstergeler arasında doğru orantı olduğu bilinmektedir.  Dolayısıyla çocukların ve gençlerin deneye yanıla, hata yaparak, sorgulayarak, özgür düşünerek, yeni fikirler geliştirmelerinin yolu bir şekilde açılmalıdır.

Kaynaklar:
https://eksisozluk.com/endustri-5-0--5362411

https://medium.com/@metinokaya/end%C3%BCstri-devrimi-5-0-59067dd41799